Przekonanie jest kluczem do sukcesu. Kluczem do zmiany. Jest tym, co wyznacza, jakim jesteś człowiekiem, w co wierzysz i co robisz. To przekonanie, a ściślej mówiąc, cały szereg przekonań determinuje ciebie i całe twoje życie. To nie przypadek, że jesteś, jaki jesteś, że robisz to, co robisz i że myślisz to, co myślisz.

Dlatego tak ważne jest, byś zrozumiał, że przekonania są jednym z najistotniejszych czynników ludzkiego funkcjonowania. Są wyznacznikiem wszystkich twoich działań, są okularami, przez które patrzysz i zgodnie z tym, co filtrują, to staje się twoją rzeczywistością. A to z kolei wpływa na całą twoją tożsamość, motywację, samoocenę, poczucie własnej wartości, pewność siebie, pasje czy wiarę we własne możliwości. Pomagają zbudować lub zachwiać poczuciem bezpieczeństwa, akceptację, sens życia i wpłynąć na wszystko, czego doświadczasz. Pozytywnie lub negatywnie.

Przekonania to pewne nasze indywidualne prawdy dotyczące takich tematów jak: świat, prawa natury i rzeczywistości, która nas otacza, ty, twoje możliwości i umiejętności, stan zdrowia, inni ludzie, relacje, jakie możemy tworzyć,ƒƒ osiągnięcia, które są możliwe lub nie do zrealizowania.

W NLP istnieje założenie, które brzmi: mapa nie jest terenem. Rzeczywistość, która cię otacza, jest dostępna tylko poprzez twoją percepcję i dlatego różni się od rzeczywistości innych osób. Nasz subiektywny obraz świata nie odzwierciedla go dokładnie, ale ma największy wpływ na nasze myślenie, uczucia i zachowanie. Subiektywne „mapy” świata tworzone przez ludzi różnią się od siebie. Moja mapa jest inna niż twoja, mimo że odzwierciedla ten sam fragment świata. Słowa nie są rzeczami, które opisują, symbole nie są rzeczami, które reprezentują.

Inaczej mówiąc, każdy widzi świat po swojemu. Nie ma dwóch ludzi na świecie, którzy by postrzegali świat tak samo. Mogą mieć wspólne przekonania i filtry na pewne określone fragmenty świata, ale nigdy w 100% nie będą postrzegać tak samo całego życia. Jeden będzie widział go jako piękny budynek, w którym chciałby mieszkać. Drugi powie, że to rudera i nie chciałby się nawet zbliżyć. Trzeci stwierdzi, że boi się w ogóle przebywać w tej dzielnicy. Czwarty zauważy świetną inwestycję i od razu będzie chciał go kupić itd… Co człowiek, to inna rzeczywistość.

To czym jest przekonanie? Przekonanie to poczucie pewności na dany temat lub wiara w coś. Nie musi mieć nic wspólnego z rzeczywistością, ale dla człowieka, który w nie wierzy, jest prawdziwsze niż rzeczywistość (drastyczny przykład — anoreksja — dziewczyna wierzy, że jest gruba i tak postrzega się w lustrze, pomimo rzeczywistej niedowagi).

Sposoby powstawania przekonań:

1. Osobiste doświadczenia: Mogą to być wielokrotnie powtarzające się zdarzenia, które uogólniamy w przekonanie. Czasem wystarczy jedno, bardzo silne, emocjonalne doświadczenie, aby powstało przekonanie. Najsilniejsze przekonania powstają w dzieciństwie, gdy nabywane są za pomocą doświadczeń związanych z wychowaniem, modelowaniem rodziców, środowiskiem rówieśniczym.
2. Informacje, jakie uzyskujemy od innych: Na swój temat. Na temat świata. Związane z różnymi dziedzinami życia.
3. Emocje i wyobraźnia — nie wszystkie doświadczenia czy informacje zostaną naszymi przekonaniami. Musi pojawić się jeszcze silne doznanie emocjonalne poparte powtarzającymi się wyobrażeniami.

Każde twoje przekonanie ma wpływ na twoje zachowanie. Jeśli myślisz, że brakuje ci pewności siebie, to możesz reagować wycofaniem lub lękiem w pewnych sytuacjach. Jeśli uważasz, że ciężko jest zarabiać pieniądze, to będziesz miał problemy z pracą i będzie ona wyczerpująca. Jeśli uważasz, że świat jest zły i dużo w nim przemocy, to możesz częściej niż inni doświadczać takich sytuacji lub być ich świadkiem. Jeśli uważasz, że jesteś leniem, że brak ci motywacji, to będziesz odkładał zadania na potem. Jeśli wierzysz w to, że nauka przychodzi ci z trudem, to będziesz musiał poświęcać na nią dużo więcej czasu niż inni, a i tak możesz być od nich gorszy. Dodatkowo występuje jeszcze efekt koła. Załóżmy, że masz przekonanie, iż jesteś niezdarą. Jeśli coś ci nie wyjdzie, potwierdzasz tylko swoje przekonanie o tym, że jesteś niezdarą i wzmacniasz je jeszcze bardziej, utwierdzając się tylko w tym przekonaniu. Przy następnej okazji z góry będziesz oczekiwał porażki tylko po to, by udowodnić sobie, że miałeś rację, iż jesteś do niczego. To błędne koło.

Przekonania działają na zasadzie samospełniającej się przepowiedni — już wcześniej na podstawie przekonań wiem, co się wydarzy.

Przykłady

Efekt Pigmaliona — spełnianie się pozytywnego oczekiwania, które sami wytworzyliśmy.
Efekt placebo — poprawa stanu zdrowia proporcjonalna do wiary w przyjmowane „lekarstwo”.

Jak już zdążyłeś zauważyć, przekonanie nie jest prawdą o tym, co widzisz, jednak determinuje ono sposób postrzegania rzeczywistości i przyjmowane jako prawda sprawia, że żyjesz zgodnie z nim. Warto więc mieć pozytywne, wspierające cię złudzenia (przekonania) o sobie i o świecie, w którym żyjesz, by kroczyć przez nie z łatwością, osiągając wszystko, czego chcesz i będąc dokładnie takim człowiekiem, jakim chcesz być.

Jeśli wierzysz, że jesteś towarzyską osobą — zachowujesz się jak towarzyska osoba. Sama zmiana tego przekonania zupełnie zmieniłaby twoje zachowanie. Pamiętaj — to, w co wierzysz, determinuje twoje zachowanie. Dlatego ogromną różnicę robi wiara w to, że nauka jest trudna lub w to, że nauka jest łatwa. Dobra wiadomość jest taka, że możesz wybierać, w co chcesz wierzyć i zmienić w ten sposób wiele swoich zachowań, a tym samym jakość swojego życia.

Zmiana przekonań

Poświęć trochę czasu na to, by wypisać wszystkie swoje ograniczające przekonania. Jestem pewny, że masz ich bardzo dużo i mógłbyś zapełnić nimi cały zeszyt. Spokojnie zastanów się nad tym, jakie przekonania wpływają na twoje obecne życie. Możesz je podzielić na kilka kategorii, by ci było łatwiej.

Przekonania dotyczące:
ƒƒ
Pracy, kariery zawodowej (Pieniądze mają tylko złodzieje. Trzeba ciężko pracować, by zarobić na życie).
ƒƒPieniędzy (Nie stać mnie. Pieniądze są dla bogatych).
ƒƒZwiązków (Nie zasługuję na miłość. Kobiety mnie wykorzystują).
ƒƒOgólnego życia (Życie jest ciężkie. Państwo mnie okrada).
ƒƒSiebie (Jestem do niczego. Jestem gorszy od innych).

Wypisz tyle przekonań, ile jesteś w stanie sobie uzmysłowić. To nie będą wszystkie, na pewno masz wiele takich, których nie jesteś świadomy lub też takich, które funkcjonują głównie na poziomie emocjonalnym — pomimo że, biorąc na logikę, wiesz, że coś jest lub nie jest prawdą, to działasz odwrotnie niż mówi sensowne założenie.

Takich przekonań nie odkryjesz poprzez zastanawianie się nad nimi, a często mogą być kluczowe w dalszej twojej pracy ze sobą. Potrzebne są do tego specjalne techniki pracy z podświadomością, których nauczysz się w rozdziale 3.

Gdy już masz wypisane ograniczające cię przekonania, to obok każdego napisz nowe, takie, które chciałbyś mieć, pozytywne, wspierające ciebie i twoje życie. Pamiętaj, by pisać je w pierwszej osobie, by były pozytywne, używając słów „mam”, a nie „chcę mieć”.