„Możemy się uleczyć z cierpienia, tylko przeżywając je do końca.” — Marcel Proust
„Do kryzysu możesz podejść na dwa sposoby: możesz z nim walczyć albo go zaakceptować. Ponieważ konfrontacja z bólem bywa bardzo trudna, ludzie zwykle wybierają pierwsze wyjście. Tu strategie bywają przeróżne: rzucają się w wir pracy, udają, że problemu nie ma, zagłuszają emocje, wypierają uczucia ze swojej świadomości, przeczekują, aż sprawy same się rozwiążą, zachowują się tak, jak gdyby nic się nie działo, korzystają z szybkich form poprawy samopoczucia typu alkohol, narkotyki, przypadkowy seks itp. Słowem: robią wszystko, by uciec od swojego cierpienia. Pomyśl teraz, proszę, jak to wygląda u Ciebie. Czy nie jest czasem tak, że i Ty robisz na co dzień bardzo wiele, by odrzucić swoją trudność? Czy nie angażujesz mnóstwa energii i czasu, by choć w minimalnym stopniu oddalić od siebie swoją udrękę? Pewnie tak jest, ja też niejednokrotnie przyłapuję się na tym, że próbuję uciec od własnego bólu. Tak bardzo go nie chcemy, tak bardzo go odpychamy, że paradoksalnie całą swoją uwagę właśnie jemu poświęcamy. Mówimy: „Odejdź” i wyrzucamy go przez drzwi, więc on zagląda przez okno. Zduszamy go w środku, więc on wydostaje się na zewnątrz. Krzyczymy: „Wynoś się z naszego życia”, więc on przychodzi cichaczem w postaci chorób i napięć ciała. Innymi słowy: im mocniej angażujemy nasze siły, by go ignorować, tym mocniej się on dobija. Stawiając bowiem walkę z nim w centrum naszej uwagi, sprawiamy, że jego natężenie zwyczajnie wzrasta.
Pisząc te słowa, Drogi Czytelniku, chcę, byś wiedział, że jest w tej całej rzeczywistości brutalna prawda: najlepszym sposobem, by poradzić sobie z cierpieniem, jest pozwolenie na jego przeżycie. Kiedy zatem wstaniesz kolejnego dnia, a ono zapuka do Twoich drzwi, zachowaj się inaczej niż zwykle. Przyjmij je jak gościa, zaproś do siebie, powiedz coś w rodzaju: „Cieszę się, że jesteś”, „Rozgość się”, „Jak długo próbowałeś się ze mną skontaktować?”, „Co masz mi do powiedzenia?”, „Jesteś w porządku” i… nasłuchuj. Bądź jednak w tym autentyczny, bo tylko taka postawa może przynieść zamierzony skutek. Wiesz już przecież, że ból Cię nie zabije i przez niego nie umrzesz, nic zatem nie tracisz, postępując w taki oto sposób. Co więcej, kiedy rzeczywiście otworzysz się na niego i wysłuchasz, co on ma Tobie do powiedzenia, będzie mógł wreszcie odpuścić i odejść. Nie stanie się to oczywiście od razu. Tyle razy zamykałeś mu drzwi przed nosem, odrzucałeś go od siebie, że prawdopodobnie będzie musiał powrócić kilkakrotnie, może nawet wiele razy, zanim zrozumiesz jego sens. Każde jego następne nadejście będzie jednak mniej intensywne od poprzedniego, aż wreszcie ból całkowicie zniknie z Twojego pola widzenia i odczuwania.
Wiem, że mierzenie się z kryzysem może być bardzo trudne. Tym bardziej, jeśli stosowałeś już strategię wypierania go czy odwracania od niego uwagi i otrzymywałeś w zamian nagrodę — krócej lub dłużej trwającą ulgę. Wybierając jednak takie rozwiązanie, sprawiasz jedynie, że cierpienie zapewne wróci, gdy tylko w Twoim życiu wydarzy się coś trudnego. Innymi słowy: Twoje bolączki zaognią się ponownie, a Ty będziesz na nowo przeżywał swoje problemy, niejednokrotnie ze zdwojoną siłą. To trochę tak jak z bólem zęba. Możesz wziąć tabletkę, która chwilowo uśmierzy nieprzyjemne odczucia, ale dopóki nie zajmiesz się jego wyleczeniem, będzie dawał o sobie znać coraz mocniej, aż wreszcie ból będzie tak doskwierający, że będziesz musiał po prostu się nim zająć. Powinieneś również wiedzieć, że tłumienie kryzysu sprawia, że nie tylko nie rozwiązujesz swoich problemów, ale zaczynasz stopniowo zauważać, jak negatywny wpływ mają one na Twoje życie. To właśnie przez nieprzepracowane emocje/wydarzenia podupada Twoje zdrowie, obniża się poczucie własnej wartości, a Ty powielasz wciąż te same błędy, wchodzisz w toksyczne relacje, odtwarzasz podobne schematy postępowania czy podejmujesz niekorzystne dla siebie decyzje. Słowem: kręcisz się w kółku nierozwiązanych spraw, niszczących emocji i poczucia sytuacji bez wyjścia.
OGRANICZAJĄCE PRZEKONANIA
Nie wiem, czy zdajesz sobie z tego sprawę, czy nie, ale ludzie bardzo często odrzucają bolesne przeżycia nie dlatego, że przeraża ich intensywność doświadczeń, ale przede wszystkim dlatego, że obawiają się, że bycie w stanie udręki po prostu nigdy się nie skończy. Gdyby jednak ktoś dał Ci gwarancję, tu i teraz, że Twoje cierpienie potrwa nie dłużej niż tydzień – dwa, a dzięki niemu wiele się nauczysz i zmienisz swoje życie na lepsze, wszedłbyś w to? Zapewne część z Was powiedziałaby „tak”, bo czym jest siedem dni, choćby w bólu, w porównaniu z resztą życia? Problem jednak w tym, że nikt nie może dać Ci takiej gwarancji, i to właśnie przerażająca myśl, że „Twoje cierpienie będzie trwać wiecznie”, paraliżuje Cię przed jego konstruktywnym wykorzystaniem.
Są jeszcze inne przekonania, które nie wspierają Cię w kryzysie i każą Ci go odrzucać. O większości z nich pisałam już na wcześniejszych kartach tej książki. Teraz spróbuję je jedynie podsumować. Spójrz zatem, proszę, na tabelę 9.1 i zobacz, które z nich nadal dotyczą Ciebie. Ich prawidłowe odpowiedniki znajdziesz po prawej stronie.
Kiedy pozbędziesz się resztek ograniczających przekonań i przestaniesz się buntować przeciw kryzysowi, będziesz w stanie go przyjąć i zauważyć, jaki potencjał on dla Ciebie niesie. Będziesz również gotów, by zmierzyć się z bolesną sytuacją i stopniowo poczuć się lepiej. Niechaj zatem kolejne rozdziały, szczególnie ten najbliższy (rozdział 10., „Jak sobie pomóc?”), będą dla Ciebie kluczem w znalezieniu dla siebie właściwej drogi.”
Tabela 9.1. Zbiór wspierających i ograniczających przekonań na temat kryzysu (opracowanie własne)
Fragment pochodzi z książki „Kryzys to nie koniec” Renaty Myczki.
Rysunek 2.3. Zależność pomiędzy stresem a kryzysem (opracowanie własne)
Najnowsze komentarze