uczenie się

Każdy człowiek ma osobisty styl uczenia się. To najskuteczniejszy sposób odbierania, przetwarzania i zapamiętywania informacji, stworzony na podstawie naszych talentów i pewnej wrodzonej specyfice całej osobowości. Inaczej mówiąc, każdy z nas ma swoje mocne strony, które w jak najszerszym zakresie powinien wykorzystywać w procesie nauki. Większość szkolnych niepowodzeń wynika z faktu, że ta różnorodność stylów uczenia się niestety nie jest uwzględniana w dominujących w szkole programach nauczania. Większość z nich działa tak, jakby wszyscy ludzie w taki sam sposób myśleli i postępowali.

Istnieje bardzo wiele metod określania stylu nauki. Jedną z najbardziej wyczerpujących i funkcjonalnych jest ta, którą proponują profesorowie Ken i Rita Dunnowie z St. Johns University w Nowym Jorku. Uważają oni, że nasz styl uczenia się zależy od kombinacji następujących czynników:

• W jaki sposób najłatwiej przyswajamy informacje — czy najłatwiej uczymy się, patrząc, słuchając, poruszając się?
• W jaki sposób porządkujemy i przetwarzamy informacje — czy dominuje prawa czy lewa półkula?
• Jakie warunki środowiskowe, fizyczne i społeczne pomagają nam w przyswajaniu i zapamiętywaniu informacji?

Cennym uzupełnieniem powyższej propozycji metodologicznej odkrywania własnego stylu uczenia się jest uwzględnienie założeń teorii inteligencji wielorakiej propagowanej przez Howarda Gardnera, profesora pedagogiki z Harvardu. Zakłada ona, że każdy człowiek ma co najmniej siedem różnych typów inteligencji, a prawie każdy jest szczególnie uzdolniony w jednym lub w dwóch obszarach. Rozpoznanie dominujących rodzajów inteligencji pozwala na uwzględnienie związanych z nimi umiejętności w tworzeniu osobistego modelu uczenia się. Poniżej znajdują się testy wraz z opisami wyników, które ułatwią Ci, zgodnie z powyższymi sugestiami, określenie własnego stylu nauki.

Test określający dominujące systemy reprezentacji (hierarchię zmysłów)

W każdym pytaniu wybierz jedną, najbliższą Ci odpowiedź.

1. Najbardziej lubisz zajęcia, na których:
   a) prowadzący robi wykład, możesz zadawać pytania i dyskutować;
   b) robisz notatki i rysunki, oglądasz plansze lub slajdy;
   c) robisz eksperymenty, projekty, bierzesz udział w scenkach, odtwarzasz role.
2. Przekazując wiedzę komuś innemu:
   a) demonstrujesz coś, mocno gestykulujesz, poruszasz się;
   b) objaśniasz wszystko werbalnie, zachęcasz do zadawania pytań i dyskusji;
   c) pokazujesz ilustracje, wykresy i rysunki, krótko je wyjaśniając.
3. Gdy masz czas wolny, najchętniej:
   a) słuchasz muzyki, audycji radiowych lub audiobooków;
   b) oglądasz film, czytasz książkę, przeglądasz czasopisma;
   c) uprawiasz sport, idziesz na spacer, konstruujesz coś.
4. Jakie filmy lubisz najbardziej:
   a) z szybką akcją, dynamicznymi scenami, filmy dokumentalne, o sporcie;
   b) z dużą liczbą rozbudowanych dialogów, historyczne, faktograficzne;
   c) kostiumowe, krajoznawcze, przyrodnicze.
5. Kiedy spotykasz nową osobę, najpierw zwraca Twoją uwagę:
   a) jej wygląd (uroda, ubiór);
   b) zachowanie (sposób poruszania się, gestykulacja);
   c) ton głosu.
6. Gdy wchodzisz do nieznanego Ci pomieszczenia, w pierwszej kolejności:
   a) słyszysz rozmowę i inne dźwięki;
   b) skupiasz się na tym, jak się tu czujesz;
   c) zwracasz uwagę na kolory, przedmioty, architekturę.
7. Po spotkaniu z nowo poznaną osobą najlepiej pamiętasz:
   a) co robiliście, jak się zachowywała;
   b) jak wyglądała;
   c) co mówiła.
8. W trakcie rozmowy najczęściej kierujesz wzrok:
   a) na twarz i oczy rozmówcy;
   b) w górę (w lewo lub prawo);
   c) w dół (w lewo i prawo).
9. Źle się czujesz w miejscach, w których:
   a) panuje kompletna cisza;
   b) masz ograniczone możliwości ruchu;
   c) jest bałagan.
10. W którym z podanych miejsc mógłbyś spędzić najwięcej czasu:
    a) w muzeum, w galerii fotograficznej;
    b) na koncercie, słuchając audycji radiowych i nagranych opowiadań;
    c) w sali bilardowej, na boisku piłkarskim, na basenie.
11. Co najlepiej pamiętasz z oglądanych filmów:
    a) muzykę;
    b) scenerię, wygląd bohaterów;
    c) fabułę.
12. Przypomnij sobie szczęśliwy moment w swoim życiu. Co najpierw przyszło Ci do głowy:
    a) konkretne zachowanie, przebieg zdarzeń, Twoje działania;
    b) to, co powiedziałeś, dialog, czyjaś opinia wyrażona werbalnie, muzyka;
    c) to, co widziałeś — miejsce, ludzie, przedmioty.
13. Które z poniższych twierdzeń opisuje Ciebie:
    a) dokładnie dobierasz swój strój, dbasz o fryzurę, irytuje Cię źle dopasowane ubranie u innych i nieład na głowie;
    b) denerwują Cię osoby mające niewyraźną dykcję, nie potrafiące poprawnie się wyrażać, zwracasz uwagę na błędy językowe;
    c) nie potrafisz przebywać zbyt długo w jednym miejscu, denerwuje Cię bezruch.
14. Jeżeli składasz jakąś rzecz:
    a) zaczynasz od przeczytania instrukcji;
    b) starasz się od razu dopasować poszczególne części;
    c) pytasz kogoś i prosisz o instrukcję ustną.
15. Gdy wybierasz się na wakacje i wyobrażasz sobie swój pobyt w atrakcyjnym miejscu, szczegółowo:
    a) widzisz to miejsce, jego otoczenie, kolory, oświetlenie, ludzi;
    b) słyszysz dźwięki (towarzyskiej zabawy, natury, otaczającego gwaru…);
    c) wyobrażasz sobie, co będziesz robił, czym będziesz się zajmował.

Zaznacz przy każdej pozycji, którą odpowiedź wybrałeś. Podsumuj wyniki:

1. W (wzrokowiec) =
2. S (słuchowiec) =
3. K (kinestetyk) =

Odczytywanie wyników

Najwięcej odpowiedzi W — jesteś wzrokowcem.
Najwięcej odpowiedzi S — jesteś słuchowcem.
Najwięcej odpowiedzi K — jesteś kinestetykiem.

Test określający dominującą półkulę mózgową

W każdym pytaniu wybierz najbliższą Ci odpowiedź. Możesz również zaznaczać obie odpowiedzi, jeśli opisują Twoją osobę w takim samym stopniu.

1. Gdy odruchowo mażesz po kartce, najczęściej są to:
   a) nieokreślone bezkształtne bazgroły;
   b) określone kształty.
2. Robiąc notatki, wykorzystujesz:
   a) różne kolory;
   b) posługujesz się tylko kolorem czarnym lub niebieskim.
3. Twoje notatki są:
   a) logiczne, uporządkowane, oparte na słowach, cyfrach i liniach;
   b) nieuporządkowane, zawierające oprócz słów również rysunki.
4. Zamknij oczy i zobacz, jak reaguje Twoja wyobraźnia na słowo „niebieski”:
   a) zobaczyłeś jakąś niebieską rzecz (osobę);
   b) zobaczyłeś napis „niebieski”, np. na tablicy albo ścianie.
5. Twoją dominującą ręką jest:
   a) ręka lewa;
   b) ręka prawa.
6. Jak opisałbyś swoje otoczenie domowe?
   a) książki, płyty i filmy są ułożone według jakichś zasad, w szufladach i na biurku panuje porządek;
   b) rzeczy są niepoukładane, panuje wokół „twórczy chaos”, w którym dobrze sobie radzisz.
7. Przygotowując się do realizacji celów i wykonania zadań:
   a) dokładnie planujesz każdy krok;
   b) masz ogólną wizję i działasz raczej spontanicznie.
8. Jeżeli miałbyś do wykonania w ciągu dnia wiele czynności i chciałbyś to zapisać:
   a) posłużyłbyś się tradycyjnym terminarzem lub notatnikiem;
   b) wolałbyś powiesić je na tablicy, na kolorowych kartkach.
9. Kiedy rozpoczynasz naukę i bierzesz się do czytania grubej książki:
   a) po prostu otwierasz pierwszą stronę i czytasz tekst po kolei;
   b) przeglądasz całość i dopiero zaczynasz czytać.
10. Lubisz pracować i postępować:
    a) zgodnie z ustalonymi regułami i zasadami oraz procedurami;
    b) gdy masz możliwość wyboru i większą swobodę w działaniu.
11. Gdy słuchasz nowego utworu muzycznego, najpierw zwracasz uwagę na:
    a) melodię;
    b) słowa.
12. Lepiej sobie radzisz z instrukcjami w formie:
    a) pisemnej lub mówionego przekazu;
    b) obrazów, map.
13. Uważasz się za osobę:
    a) racjonalną, logicznie myślącą, przywiązującą dużą wagę do faktów;
    b) lubiącą marzyć, często posługującą się wyobraźnią twórczą, uważającą, że od faktów ważniejsze są emocje.
14. Zwykle potrafisz skoncentrować się:
    a) nad wieloma różnymi projektami;
    b) nad jednym projektem.
15. Kiedy czytasz czasopismo:
    a) „skaczesz” po różnych stronach;
    b) czytasz od początku do końca.

Podsumuj wyniki:
L (półkula lewa) =
P (półkula prawa) =
L i P (synergia półkul) =

Odczytywanie wyników:

1. Przewaga L — posługujesz się częściej lewą półkulą mózgową.
2. Przewaga P — posługujesz się częściej prawą półkulą mózgową.
3. Dominacja L i P — masz tendencje do synergicznego posługiwania się obiema półkulami.
4. Równowaga L i P (bez kategorii L i P — zaznaczenia obu odpowiedzi) — wykorzystujesz jedną i drugą półkulę do różnych funkcji.

Dominujące style uczenia się

1. Wzrokowiec z dominacją lewej półkuli (W – L)
   Najszybciej uczy się, czytając, oglądając wykresy, schematy, obrazy i grafiki. Szczególnie szybko zapamiętuje informacje wyrażone słowami, cyframi i liczbami. Porządkuje swoje dane; lubi systematykę, kategoryzację i porządek w gromadzonych informacjach. Najlepiej pracuje na notatkach linearnych. Lubi mieć przed sobą przygotowany wcześniej plan pracy. Najchętniej korzysta z opracowanych w punktach strategii działania. Utrzymywanie kontaktu wzrokowego z wykładowcą ułatwia mu koncentrację.
2. Wzrokowiec z dominacją prawej półkuli (W — P)
   Najłatwiej przyswaja informacje przedstawione w postaci obrazów, rysunków, plansz, zdjęć, kolorów i relacji przestrzennych. Chętnie korzysta z wszelkich materiałów wizualnych. Ma tendencje do koncentracji na całości; kieruje się przyswajaniem wiedzy od syntezy (ogółu) do analizy (szczegółu). Lubi język obrazowy, bogaty w metafory i barwne opisy. W notowaniu szczególnie przydatne są dla niego mapy myśli.
3. Słuchowiec z dominacją lewej półkuli (S — L)
   Najlepiej koncentruje uwagę i uczy się, słuchając. Lubi więc wykłady, prezentacje, płyty, kasety i materiały audio (mp3) oraz dyskusje. Jest uporządkowany, szybko przyswaja informacje przedstawione szczegółowo krok po kroku według jasnej systematyki. Zapamiętuje lepiej, gdy czyta na głos i w trakcie rozmowy na dany temat. Jest wrażliwy na punkcie języka, w którym odbiera informacje — jego ton, barwę, głośność. Szybko rozumie sens słyszanych słów, bez potrzeby silnego angażowania wyobraźni. W czasie czytania powinien często zadawać sobie pytania na temat poznawanych treści.
4. Słuchowiec z dominacją prawej półkuli (S — P)
   Najlepiej uczy się, słuchając. W nauce pomaga mu muzyka. Jest wyczulony na rytm, co powoduje, że np. łatwiej zapamiętuje rymowanki oraz te informacje, przy nauce których rytm jest obecny (wystukuje go palcami, nogą, nuci, wyobraża sobie informacje, „słysząc” skojarzone z nimi dźwięki). Lubi i zapamiętuje demonstracje na żywo i konstrukcje trójwymiarowe ze względu na pamięć wizualno-przestrzenną charakterystyczną dla dominacji prawej półkuli. Najlepiej gdy wizualizuje czytany tekst, tworząc w wyobraźni dynamiczne, ruchome obrazy z efektami dźwiękowymi.
5. Kinestetyk z dominacją lewej półkuli (K — L)
   Najszybciej uczy się, angażując swoje mięśnie w procesy poznawcze. Lubi brać udział w grach dydaktycznych, „odgrywać role”, uczestniczyć w przygotowanych symulacjach sytuacyjnych. Najskuteczniej uczy się poprzez modelowanie. Lepiej się czuje, gdy w czasie nauki może chodzić lub kołysać się na nogach. Uczy się doskonale na modelach i schematach. Lubi pracować na materiale dobrze zorganizowanym i usystematyzowanym, który może przyswajać krok po kroku. Chętnie planuje, lubi pisać, rysować i robić to, co pozwoli mu zaangażować jak najwięcej mięśni. Przy rozwiązywaniu zadań i problemów szuka analogii z realnym życiem.
6. Kinestetyk z dominacją prawej półkuli (K — P)
   Lubi uczyć się w ruchu. Zapamiętuje najlepiej to, co robił i w czym brał czynny udział. Nie potrzebuje szczegółowych instrukcji, od razu bierze się do działania. Dużą rolę w przyswajaniu nowych informacji odgrywają u niego emocje i intuicja — uczy się metodą prób i błędów. W procesie poznawczym kieruje się zasadą od ogółu do szczegółu. Bardzo dobrze przyswaja nową wiedzę, odwołując się do jej praktycznego zastosowania w życiu. Informacje zapamiętuje, tworząc w wyobraźni dynamiczne obrazy z własnym udziałem. Najchętniej korzysta z pomocy dydaktycznych, które może dotykać, przestawiać, łączyć w konstrukcje. Sprawdzają się w jego przypadku plansze i tablice, na których można pisać i rysować. Motywuje go rywalizacja. Powinien uczyć się w spokojnym miejscu, tak aby nie rozpraszał go jakikolwiek ruch w otoczeniu. Pracuje szybko, w sposób impulsywny.

Fragment pochodzi z książki „Ale urwał!” Andrzeja Bubrowieckiego.

Wyszukano w Google m.in. przez frazy:

• https://blizejsukcesu pl/artykuly/szybkie-czytanie-i-nauka/rozpoznawanie-wlasnego-stylu-uczenia-sie-test/
• style uczenia test